Fundacja im. Jacka Kaczmarskiego
Festiwal Piosenki Poetyckiej Nadzieja
„…Że młodość w życiu się nie rozmyje,
Życie nie będzie tylko więdnięciem,
Że umrze pięknie — co pięknie żyje
I że po śmierci przetrwa w pamięci?…”
Jacek Kaczmarski
Nadzieja śmiełowska
XV Festiwal Piosenki Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego „Nadzieja”
XV edycja Festiwalu Piosenki Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego „Nadzieja” przeszła już do historii. Od piątku do niedzieli (13-15 lipca 2018) miłośnicy twórczości Jacka Kaczmarskiego, którzy zjechali do Kołobrzegu nie tylko z całego kraju, ale również z zagranicy, przeżywali wspólne święto. W wypełnionej po brzegi sali Regionalnego Centrum Kultury im. Zbigniewa Herberta publiczność mogła najpierw posłuchać konkursowiczów ubiegających się o nagrody m.in. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Prezesa TVP S.A., Fundacji PZU oraz Fundacji im. Jacka Kaczmarskiego. Jury po przesłuchaniu 16 wykonawców postanowiło przyznać I miejsce duetowi kołobrzesko-gdańskiemu: Joannie Pasternak i Marcinowi Mirowskiemu za wykonanie piosenek: „Joanna d’Arc” (sł. i muz. Jacek Kaczmarski) oraz „Dwoje ludzieńków” (sł. Bolesław Leśmian, muz. Marcin Mirowski).
Joanna Pasternak i Marcin Mirowski
fot. Jerzy Błażynski
– Bycie duetem w naszym wypadku pomaga – zapewnia Marcin Mirowski. – Odczuwamy te same emocje, z tym że każde z nas wyraża je w inny sposób. Ja mam fortepian, Joasia ma wokal. To oczywiście różnica, ale w trakcie wykonywania utworu inspirujemy się nawzajem. To jest istota pracy w duecie. Marcin Mirowski, choć przypomina sobie mgliście, że kiedyś zdarzyło mu się wykonać utwór Jacka Kaczmarskiego, to jednak przez lata nie interesował się jego twórczością. Dopiero propozycja pani Joanny zachęciła go do twórczej pracy nad spuścizną barda. – To było nowe, cenne doświadczenie. Mogłem popracować z jego tekstem osobiście – powiedział pianista. Natomiast laureatka konkursu znalazła się na scenie „Nadziei” nieprzypadkowo. – Od zawsze chciałam się zmierzyć z twórczością Jacka Kaczmarskiego, ale nie miałam odwagi – mówi Joanna Pasternak, która dotąd na festiwalu była raz, jako słuchaczka. – Jego muzyka i teksty są trudne i potrzebowałam czasu, by je przez siebie przefiltrować. Właśnie skończyłam szkołę, weszłam w nowy etap życia i pomyślałam sobie: „To jest ten właściwy moment. Jak nie teraz, to kiedy?”.
II miejsce zajęła Katarzyna Mielnik z Gorzowa Wielkopolskiego, która wystąpiła na „Nadziei” m.in. dzięki wytypowaniu przez jury ogólnopolskiego konkursu piosenki poetyckiej i autorskiej dla młodzieży szkół średnich pt. „Festiwal Młodej Piosenki” w Ossowie i zaśpiewała „Kanapkę z człowiekiem” (sł. Jacek Kaczmarski, muz. Przemysław Gintrowski) oraz „Do prostego człowieka” (sł. Julian Tuwim, muz. własna). III miejsce przypadło Bartoszowi Praskiemu ze Sławkowa za własną piosenkę pt. „Smutny Anioł” i piosenkę Jacka Kaczmarskiego pt. „Lalka”. Marcin Kunicki, przewodniczący jury konkursowego, ocenił poziom tegorocznych interpretacji piosenek barda Solidarności jako wysoki. – To jest wspaniałe, bo tak jak co roku zobaczyliśmy młodych ludzi, idących swoimi drogami w „wielką płaszczyznę”, którą wyznaczył Jacek Kaczmarski, a także inni poeci. I robią to tak dobrze, że nie tylko jury, ale i publiczność, jak wiem, miała z tego wielką przyjemność – przyznał Marcin Kunicki, członek Rady Fundacji im. Jacka Kaczmarskiego, przyjaciel patrona festiwalu. Obok niego w jury zasiedli jeszcze: dr hab. Krzysztof Gajda, Jacek Pechman – dyrektor artystyczny festiwalu i Magdalena Kawczyńska z Agencji Muzycznej Polskiego Radia.
Jatarzyna Mielnik, Bartosz Praski
fot. Jerzy Błażynski
Nagroda Publiczności trafiła do duetu z Nowego Miasta Lubawskiego: Sylwii Lewickiej i Mateusza Stajszczaka. Joanna Pasternak i Marcin Mirowski zdobyli także Nagrodę Specjalną im. Władysława Stasiaka, którą wręczyła wdowa po ministrze Barbara Stasiak. Przyznano także cztery wyróżnienia. Trafiły one do: Szymona Bruckiego z Torunia, wspomnianych już Sylwii Lewickiej i Mateusza Stajszczaka, Dawida Gębali z Wrocławia oraz Gabrieli Kundziewicz z Białegostoku. Opiekunem muzycznym uczestników konkursu był Piotr Kajetan Matczuk. Nagrody wręczali Marcin Kunicki z Fundacji im. Jacka Kaczmarskiego i Dawid Krupej z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Z okazji jubileuszowej edycji Festiwalu, odczytano okolicznościowe listy gratulacyjne od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego, Prezydenta Miasta Kołobrzeg Janusza Gromka i posła do Parlamentu Europejskiego Czesława Hoca.
Barbara Stasiak wręcza Nagrodę Specjalną im. Władysława Stasiaka
fot. Jerzy Błażynski
Na scenie RCK miał także miejsce przyjęty owacjami na stojąco, niezwykły koncert pt. „Kilku niesamowitych facetów” w wykonaniu Zespołu Reprezentacyjnego w składzie: Filip Łobodziński, Jarosław Gugała, Marek Wojtczak i Tomasz Hernik. Artyści przedstawili utwory m.in. Lluísa Llacha, Boba Dylana, Georgesa Brassensa i Jaromíra Nohavicy. W ostatnim dniu publiczność wysłuchała wykładu dra Andrzeja Kasperka pt. „Niepodległość w twórczości Jacka Kaczmarskiego” oraz rozmowy Roberta Siwca i Krzysztofa Nowaka.
Zespół Reprezentacyjny
fot. Jerzy Błażynski
Finałem festiwalu był owacyjnie oklaskiwany premierowy spektakl pt. „Obserwator” – dwadzieścia pięć piosenek Jacka Kaczmarskiego zaprezentowanych przez bardzo młodych artystów Studia im. Ziembińskich z Koszalina. Spektakl ten nawiązał do długo zacieranych kart historii Polski. Widzowie, którzy zasiedli na widowni RCK znaleźli się poprzez teatralną lekcję wewnątrz opisywanych wydarzeń, mogąc w roku 100-lecia odzyskania niepodległości czynnie uczestniczyć w jego upamiętnieniu. Scenariusz, reżyseria, scenografia i kostiumy były dziełem Ewy Czapik-Kowalewskiej. Kierownictwo muzyczne, akompaniament i aranżacje utworów – Rafał Kowalewski.
Spektakl Obserwator
fot. Jerzy Błażynski
Imprezą towarzyszącą festiwalowi był mecz piłkarski, w którym zmierzyły się drużyny Fundacji im. Jacka Kaczmarskiego i Kuglarzy. Tym razem na kołobrzeskim euroboisku zwyciężyła drużyna Fundacji 3:2. Tradycyjnie odbyło się także nocne afterparty dla najbardziej wytrwałych wielbicieli twórczości artysty – piosenki patrona festiwalu śpiewano do czwartej nad ranem. Festiwal prowadził Robert Siwiec. Przypomnijmy, że organizator wydarzenia to Fundacja im. Jacka Kaczmarskiego. Główny Partner Festiwalu to PKN ORLEN, pozostali partnerzy: Gmina Miasto Kołobrzeg, Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu, Fundacja PZU oraz Instytut Pamięci Narodowej, Miejska Energetyka Cieplna w Kołobrzegu, drukarnia Origami w Gdańsku oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Kołobrzegu. Sponsor Festiwalu „Nadzieja” to Grupa ENERGA. Zadanie zostało dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Kultura Dostępna”, Gminy Miasto Kołobrzeg, Powiatu Kołobrzeskiego, Fundacji PZU oraz dotacji Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS im. Andrzeja Szczypiorskiego. Główny patronat medialny – Polskie Radio. Patronaty medialne – TVP2, tygodniki: „Wprost”, „Gość Niedzielny” i „Do Rzeczy” oraz Polskie Radio Koszalin i portal internetowy miastokolobrzeg.pl. Patronat Honorowy nad XV edycją Festiwalu Piosenki Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego „Nadzieja” objęli: wiceprezes Rady Ministrów, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotr Gliński, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek, Wojewoda Zachodniopomorski Tomasz Hinc, Prezydent Miasta Kołobrzeg Janusz Gromek oraz Starosta Kołobrzeski Tomasz Tamborski. Dziękujemy W ydawnictwu Prószyński i S-ka za ufundowanie nagród książkowych – Antologii poezji Jacka Kaczmarskiego „Między nami. W iersze zebrane”. Uczestnikom, sponsorom oraz osobom zaangażowanym w organizację Festiwalu składamy podziękowania za wszelką pomoc, a laureatom – serdeczne gratulacje i życzenia dalszych sukcesów!
Niepodległość w twórczości Jacka Kaczmarskiego
W roku, w którym świętujemy setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, nie mogło zabraknąć tego tematu również na festiwalu „Nadzieja”. Trzeci dzień Festiwalu w całości poświęcony był tej w ażnej dacie. Rozpoczęliśmy od wykładu dra Andrzeja Kasperka, który przeanalizował temat utraty niepodległości w twórczości Jacka Kaczmarskiego. Szczególną uwagę poświęcił on programowi edukacyjnemu z 1993 roku, w którym Kaczmarski sprzeciwiał się skłonności Polaków do świętowania porażek, zachęcał natomiast do wychowywania młodzieży świadomej dziejów swojej ojczyzny i potrafiącej poddać krytycznej analizie wydarzenia z naszej historii.
Doskonałym uzupełnieniem wykładu była krótka rozmowa Roberta Siwca i Krzysztofa Nowaka, znawców twórczości Jacka Kaczmarskiego i przyjaciół Poety, którzy omawiany temat zilustrowali materiałem muzycznym. Wysłuchaliśmy sześciu piosenek, które odpowiadają na często stawiane pytanie: „Jak Kaczmarski komentowałby bieżące wydarzenia?”. Wynika znich jasno, że Poeta pozostawił nam swoje przemyślenia na ten temat, ponieważ zagadnienia patriotyzmu, władzy, wolności czy narodowych kłótni są wieczne, refleksje na ten temat – uniwersalne, a zmienia się jedynie kostium historyczny.
Na szczególną uwagę zasługuje mało znany utwór pt. „Twe szczęśliwe panowanie” – piosenka królowej Anny i zaufanego sługi z przedstawienia „KUGLARZE I WISIELCY” (sł. Jacek Kaczmarski, muz. Jerzy Satanowski). Jest w niej żartobliwie przedstawione napięcie między pragmatyzmem a idealizmem, kierowaniem się racjonalizmem a uleganiem ambicjom, które w myśleniu o państwie nie przynosi zazwyczaj korzyści.
Temat niepodległości w twórczości Jacka Kaczmarskiego wnikliwie i celnie przeanalizował również dr hab. Krzysztof Gajda w eseju opublikowanym w tegorocznym raptularzu „Nadzieja”
Edyta Górska, Krzysztof Nowak
© Fundacja JK 2007